Starship Troopers 2: Hero of the Federation

Rating: */*****, or 2/10

Meer van hetzelfde, maar dan minder

Het is nooit een goed teken als een populaire film die gewoon in de bioscoop draaide een vervolg krijgt dat direct op DVD uitgebracht wordt. Het geeft al meteen aan dat het nieuwe deel het niet haalt bij het originele product, en dat het louter om het geld te doen is: de studio hoopt wegens het succes van de voorganger nog wat extra poen uit diens naam te slepen voor diegenen die er meer van willen zien. Slechts zeer zelden zitten er bij films die 'direct-to-video' uitgebracht worden memorabele titels. Starship Troopers 2: Hero of the Federation kan hier helaas niet tot gerekend worden. De film is een belabberd vervolg op Paul Verhoevens spectaculaire sciencefiction-epos dat weliswaar meer van hetzelfde levert zoals te verwachten viel, maar niets dat het niveau van de vorige film evenaart, of überhaupt lang blijft hangen.

Verhoevens werk was een uitstekende terugkeer naar het sciencefictiongenre dat hem groot maakte aan de andere kant van de oceaan, waarin hij op satirische wijze een futuristische samenleving schetste doordrenkt van militarisme en totaal geloof in het heil van de staat ten koste van het individu. De film toonde een groep jongelui die zich enthousiast voor militaire dienst inschreef om het felbegeerde staatsburgerschap te verkrijgen en vervolgens in een grootschalige verwoestende oorlog tegen een ras van agressieve reuzen-insecten de ene gruwelijkheid na de andere beleefde. Desondanks verloren de tieners nooit het vertrouwen in het fascistische systeem, wat aangaf dat zij niet veel verschilden van de monsterlijke vijand die ook het belang van de soort boven alles stelde en zich vrijwillig naar de slachtbank begaf. Vergezeld van uitstekend effectenwerk en sensationele actiescènes leverde Verhoeven een controversiële satire af die bij vlagen even hilarisch als verbazingwekkend was.

Het zal niemand verrassen dat Verhoeven bedankte voor de eer het goedkopere tweede deel te draaien. Zoals niet ongebruikelijk is voor films die meteen naar de schappen van de videotheek verbannen worden is er niet eens een echte regisseur voor handen, maar is het werk uitbesteed aan iemand zonder regie-ervaring die tot voor kort op een andere afdeling van de filmindustrie werkzaam was. In dit geval heeft men 'visual effects supervisor' Phil Tippett ingeschakeld, die onder andere medeverantwoordelijk was voor de fantastische effecten in Star Wars en Robocop. Dat Tippett een aardige naam heeft qua special effects wil echter niet zeggen dat hij verstand heeft van regisseren. Maar het grote probleem van Starship Troopers 2 is niet de regie, maar het script, dat domweg van een deplorabel niveau is, hoewel het afkomstig is uit de pen van Ed Neumeier die ook het script van het eerste deel schreef.

De oorlog tegen de insecten gaat verbitterd door. Een militaire eenheid wordt overrompeld op een onherbergzame planeet en ziet zich genoodzaakt zich te verschansen in een recent verlaten en vervallen buitenpost. Daar treffen ze kapitein Dax (de norse Richard Burgi) aan, achtergelaten wegens de moord op een hogere officier, alsmede een andere groep soldaten. De slijmerige vijand blijft de manschappen lastig vallen waardoor ze genoodzaakt worden hun krachten te bundelen, maar al snel blijkt, volkomen voorspelbaar, dat het gevaar vanuit de eigen gelederen komt. Een nieuw soort insect heeft het gezelschap geïnfiltreerd met een dodelijk plan dat verstrekkende gevolgen kan hebben voor de hele mensheid. Uiteraard blijkt Dax niet de simpele moordenaar te zijn waar men hem voor hield maar vormt hij, samen met de stoere soldaat Sahara (de lieftallige Colleen Porch die haar mannetje staat tussen al het geweld), de laatste hoop op een goede afloop.

Wat levert Starship Troopers 2 dat Starship Troopers ons niet gaf? Helaas niet zoveel. Aangezien het plot zich grotendeels in de krappe ruimtes van de buitenpost afspeelt en het gevaar dit keer veel minder afkomstig is van monsterlijke spinnen en torren, maar vanuit andere mensen komt, is het niet verrassend dat de actie veel beperkter en minder imposant is dan in de voorganger het geval was. De setting wekt de clichématige indruk van het oude spookhuis waar de gestoorde moordenaar zijn slachtoffers één voor één opjaagt en afmaakt, en dat is eigenlijk precies wat er gebeurt, met smerig hakwerk dat past bij een dergelijk horrorscenario. Hoewel ook Verhoeven niet vies was van een beetje gore, ligt de nadruk er hier te stevig bovenop: spannend wordt het niet, wel ranzig. Eigenlijk voelen alleen de actiescènes aan het begin en einde van de film, als de protagonisten belaagd worden door hordes insecten, verwant aan de actie die Verhoeven ons voorschotelde. Vooruit, een paar blote borsten hier en daar passen ook wel in Verhoevens stijl.

Met een subtitel als 'Hero of the Federation' mogen we verwachten dat Starship Troopers 2 de satirische trend van het voorgaande deel volgt. Dat doet het ook, maar in mindere mate, en nergens zo bijtend of scherp als voorheen. De film plaatst vraagtekens bij de propaganda van het militaire apparaat omtrent het heldendom, wat volgens Dax inhoudt dat jonge mensen nodeloos opgeofferd worden in massale veldslagen die hen reduceert tot kanonnenvoer ter meerdere eer en glorie voor het systeem, als doel nieuwe rekruten aan te trekken om hetzelfde met hen te doen. Echter, zijn uiteindelijke eigen opoffering is wel degelijk voor een goede zaak, waardoor de boodschap van Starship Troopers 2 rond het thema heldendom in onduidelijkheid blijft steken.

Starship Troopers 2 heeft goede intenties en probeert de toeschouwer vergelijkbare waar als zijn voorganger te leveren, maar het starre script biedt daar helaas de ruimte niet voor. In plaats van epische sciencefiction en knallende actie resulteert de film in typisch bloederige horrormeuk, met een wel heel dun satirisch ondertoontje dat van weinig toegevoegde waarde blijkt. De effecten van dit vervolg zien er gelukkig nog redelijk acceptabel uit ondanks het geringe budget, zodat Tippets rol in deze productie niet helemaal zinloos is gebleken, maar als geheel is het niveau van Starship Troopers 2 op alle fronten minder dan van het origineel, waardoor de film amper de moeite waard is. Helaas heeft de ervaring ons geleerd dat zelfs meteen op video gedumpte, slappe aftreksels van films met naamsbekendheid doorgaans winst opleveren, wat studio's er zelden van weerhoudt hetzelfde kunstje te herhalen met een nog lager budget en uiteraard nog minder geslaagde resultaten. Liefhebbers van de eerste Starship Troopers kunnen dit vervolg daarom beter links laten liggen, wat hopelijk de studio laat zien dat we echt niet zitten te wachten op dit soort goedkope variaties op het thema.