Ratatouille

 

Rating: *****/*****, or 9/10

Pixars portie rat blijkt niet te versmaden

In een tijd waarin Hollywood geobsedeerd is door remakes and sequels is het goed te weten dat er tenminste nog één filmstudio is die zich liever bezighoudt met het uitwerken van originele ideeën dan schaamteloos recyclen, en daar bovendien elke keer opnieuw met vlag en wimpel in slaagt. Als geen ander doet Pixar een frisse wind van creativiteit door de filmindustrie waaien. De lijst met Pixars successen groeit terecht gestaag en het einde van de triomftocht lijkt nog lang niet in zicht. Ook Ratatouille, Pixars nieuwste, mag zich zonder schaamte meten met de klassiekers van het animatiegenre, inclusief de grootheden die Pixars producent Disney in vroeger tijden maakte. Gezien het simpele maar merkwaardige uitgangspunt van de film, een rat die kan koken, is dat zeker een tour-de-force.

Rémy (stem van Patton Oswalt), een rat van het platteland, voelt zich niet thuis onder zijn soortgenoten. Terwijl zijn familieleden eten wat ze te pakken kunnen krijgen gaat hij alleen voor hoogwaardig voedsel, het liefst zelf bereid. De rol van ongedierte bevalt hem helemaal niet, aangezien hij hierin zijn culinaire talenten niet kan uiten. Bovendien loopt hij liever op twee poten zoals de mensen die hij benijdt. Rémy droomt ervan een grote chef-kok te worden, ook al lijkt een dergelijke positie niet weggelegd voor een parasitair knaagdier als hijzelf. Echter, in Pixars wereld is alles mogelijk, hoe onwaarschijnlijk ook. Dat Rémy zijn droom in vervulling zal zien gaan is al direct te voorspellen, maar het is de lange weg naar dit doel waar de film om draait dat Pixar ons zo geniaal voorschotelt.

Door een samenloop van omstandigheden belandt Rémy in Parijs, de stad der steden in culinaire kringen, bij het voormalig vijfsterren-restaurant Gusteau's, dat haar vroegere glorie lang geleden verloren heeft wegens de dood van haar chef-kok en het commerciëel uitputtende wanbeleid van de nieuwe baas Skinner (met verve ingesproken door Ian Holm, die zich hoorbaar van harte uitleeft in zijn rol als schurk). Skinner verdient bakken geld door Gusteau's gerechten als diepvriesmaaltijden te verkopen in plaats van nieuwe recepten te ontwikkelen (onbewust of niet, een fraaie parallel met Pixars cinematische kunst ten tijde van Hollywoods grote commerciele uitverkoop). Rémy komt net op tijd om Gusteau's zoon Linguini (Pixars vaste stemtalent Lou Romano) terzijde te staan: de klungelige jongen heeft een hart van goud maar kan volstrekt niet koken. Ondanks de enorme verschillen tussen beiden sluiten jongen en rat een verbond: door op een bepaalde wijze aan zijn haren te trekken bestuurt Rémy zijn vriend als een marionet en klimt de jongen op naar de top. Samen creëert het duo de heerlijkste gerechten en trekt Skinner aan het kortste eind, want ware kunst overwint de commercie altijd, ongeacht de aard van het talent. Alleen Pixar komt ongegeneerd weg met een dergelijk verhaal, zonder een greintje storend moralisme.

Regisseur Brad Bird, die eerder furore maakte met het al even briljante The Incredibles, over de beslommeringen van een gezin superhelden, weet ook van deze onwaarschijnlijke premisse een modern meesterwerk te maken dat niet alleen een feest is voor de kleintjes maar, zoals het Pixar betaamt, ook voor volwassenen een uitstekend avondje uit vormt. Met een flinke dosis humor en een hoogwaardige animatiestijl houdt Bird de vaart erin, maar verliest daarbij de personages geen moment uit het oog, waardoor we ten allen tijde meeleven met de rat, de jongen, en het gezelschap aan kleurrijke figuren (zowel ratten als mensen) dat hun wereld bevolkt.

Bird weet in een enkele korte scène een personage zo compleet mogelijk uit te diepen en een volkomen geloofwaardige hoeveelheid karakterontwikkeling mee te geven: mede hierin ligt het genie achter Ratatouille, zo niet Pixar an sich. Een voortreffelijk voorbeeld vormt de flashback van de starre culinaire criticus Anton Ego (Oscarwinnaar Peter O'Toole leeft zich vol genoegen uit als diens stem) die er een levensdoel van heeft gemaakt talentvolle chefs de grond in te boren. Na slechts een klein hapje ratatouille (want het gerecht zelf ontbreekt uiteraard niet) duiken we ver zijn verleden in en zien we hoe hij als kleine jongen van zijn liefdevolle moeder hetzelfde eten voorgeschoteld kreeg, na van zijn fiets gevallen te zijn en zijn knie te hebben geschaafd. Zoals de ijskoude recensent smelt na een hap van Rémy's kookkunst, kan zelfs de meest cynische kijker de film dankzij dergelijke briljante scènes niet versmaden.

Ratatouille kan direct geschaard worden onder het beste dat Pixar vervaardigd heeft, alsmede onder de beste films van het jaar (de Oscar voor beste animatie hebben ze zonder twijfel al in hun zak). De film smaakt simpelweg naar meer, en hopelijk zijn ook de volgende maaltijden die Pixar ons serveert van dezelfde uitmuntende kwaliteit.