Serenity

Rating: ****/*****, or 8/10

Tweede strijd van verliezer Whedon bewijst zijn gelijk

Menigeen zal de naam Firefly weinig zeggen. Het was de titel van een zeer geslaagde televisieserie die Joss Whedon, de man achter het zeer succesvolle Buffy the Vampire Slayer, in 2002 produceerde voor Fox-TV. Helaas bleek de serie geen lang leven beschoren aangezien Fox er al na vijftien afleveringen de stekker uit trok. Een grove inschattingsfout, want aan de kwaliteit van deze sciencefiction-serie lag het niet, wat vervolgens bewezen werd toen Firefly op DVD alsnog een culthit werd. Whedon zwoer dat hij het er niet bij zou laten en dat hij Firefly op de één of andere manier een nieuw onderdak zou geven. Hij hield zijn woord, want hij komt nu met een bioscoopfilm aanzetten, getiteld Serenity, ditmaal geproduceerd door Universal. En ondanks de verhuizing naar zowel een nieuwe studio als het witte doek, heeft hij het oude, hoge niveau van de serie weten te behouden, wat resulteert in een flitsende actiefilm vol met frisse ideeën en aanstekelijk intrigerende personages.

De film opent met een korte introductie die de kijker niet meer dan noodzakelijk meegeeft om de stand van zaken in dit universum te begrijpen. Ergens in de verre toekomst heeft de mensheid de Aarde verlaten en zich in een ander zonnestelsel gevestigd waar vele werelden gekoloniseerd zijn. Een aantal werelden heeft zich succesvol verenigd in een Alliantie, terwijl de rest nog ruige grensgebieden zijn waar orde en tucht ver te zoeken is. In een poging deze planeten beschaving bij te brengen brak er een verschrikkelijke oorlog uit die de Alliantie glansrijk won. Echter, Serenity is een ode aan de loser, en toont zodoende de lotgevallen van een samengeraapte bemanning op een vervallen vrachtschip genaamd 'Serenity': het zootje ongeregeld zijn diegenen die de oorlog verloren maar weigeren zich aan te passen aan de norm van civilisatie en daarom tegendraads hun eigen koers bepalen. Een passende parallel met de serie zelf, die ook verloor, maar dankzij de rebelse Whedon toch een tweede kans krijgt.

Onder leiding van kapitein Malcolm Reynolds (Nathan Fillion, als een jonge Harrison Ford in Star Wars) probeert het gezelschap aan boord van 'Serenity' het hoofd boven water te houden, hetzij door eerlijke klussen als vrachtvervoer, hetzij door bankroof en andere criminaliteit. De bemanning vormt een bont gezelschap bestaande uit onder andere een dommekracht, een priester, een hoer en de jonge dokter Simon (Sean Maher) met diens psychisch begaafde zusje River (de als actrice al even begaafde Summer Glau): allen mensen die eigenlijk niets gemeen hebben, maar desondanks samen weten te werken zonder daarvoor in een keurslijf te moeten worden geplaatst zoals de Alliantie het liever ziet.

Maar dit vrije, wetteloze bestaan wordt niet zonder een slag of stoot geleverd: Simon en River zijn op de vlucht voor de Alliantie, die gruwelijke experimenten op het meisje heeft uitgevoerd, waarbij ze informatie heeft opgedaan die een grote bedreiging vormt voor het geloof in de autoriteit van de heersende macht. Een rücksichtslose agent (Chiwetel Ejiofor, Amistad) – met een beangstigende balans tussen rede en brute agressie, evenals de Alliantie zelf – wordt erop uit gestuurd om River terug te halen, waarbij grof geweld niet geschuwd wordt. 'Serenity', nu tot doelwit van het militaire apparaat van de Alliantie bestempeld, moet bovendien ook nog uit handen zien te blijven van de gruwelijke Reavers, een groep ruimtekannibalen die al moordend planeten plundert.

Ziehier de premisse van één van de meest originele en onderhoudende sciencefictionfilms van de laatste jaren. Als een geslaagde mix tussen sciencefiction en het Western-genre vormt Serenity een uniek mengsel van genre-conventies, en levert daarnaast zinderende actie en bovenal doeltreffende karakterontwikkeling. Want hoewel de film een hoeveelheid spetterende actiescènes bevat en de visuele effecten zich makkelijk kunnen meten met menig recente blockbuster, draait de film volledig om de personages. In Firefly bestond de bemanning uit negen personages en allen zijn terug voor de bioscoopversie, waarbij ze niet allemaal evenveel in beeld komen maar toch voldoende ontwikkeld worden om de sympathie van het publiek te krijgen: een hele opgave voor een speelfilm die in twee uur een even rijke wereld moet weergeven als een TV-serie van vijftien afleveringen. Maar de film slaagt met vlag en wimpel en weet ervoor te zorgen dat we niet alleen om alle personages gaan geven, maar ook een behoorlijke dosis spektakel en humor achter de kiezen krijgen.

Bovendien heeft Whedon Serenity toegankelijk weten te maken voor mensen die niet bekend zijn met diens voorganger, zonder te blijven steken in een overdaad aan uitleg over wat er voorheen met de personages is gebeurd en waar de serie überhaupt over ging. Gezien het aantal onafgehandelde plotlijnen die de TV-serie liet liggen mag dat best een prestatie genoemd worden. Hierdoor behelst Serenity een succesvol vervolg dat de trouwe schare fans evenveel zal behagen als Firefly dat deed, terwijl het voor de leek een geslaagde eerste kennismaking met Whedons universum vormt.

Uiteraard is dit laatste ook Whedons doel: hoe meer mensen Serenity zullen waarderen, des te groter is de kans dat Firefly een langer tweede leven is beschoren. We helpen het hem hopen, want het hoge niveau van deze film toont aan dat Whedon nog lang niet klaar is met dit universum. Firefly verdient beter dan opnieuw te worden vergeten, maar het is aan het publiek om dat definitief te bewijzen.