Spider-Man 3

Rating: **/*****, or 5/10

Overdaad schaadt het webhoofd

Tot zover ging het goed: Sam Raimi regisseerde in 2002 het uitstekende Spider-Man, een film die wereldwijd kassa's kraakte en een drijvende kracht was in de herwonnen populariteit van de superheldenfilm. Vervolgens herhaalde hij het kunstje met het al even sterke Spider-Man 2 die het zo mogelijk nog beter deed en Raimi's status als topregisseur in Hollywood bevestigde. Raimi kan nu dus doen en laten wat hij wil, wat in het geval van het nieuwste deel in de reeks, Spider-Man 3, niet positief uitpakt. Hij besloot zich als schrijver op te stellen, terwijl dat bij de vorige delen aan meer ervaren scriptschrijvers werd uitbesteed. En het script is nou juist het grootste probleem van Spider-Man 3: het laat ernstig te wensen over.

Spider-Man 3 pakt de draad op waar Spider-Man 2 eindigde, en vervolgt de plotlijnen die in de voorganger achtergelaten werden. Peter Parker (als vanouds Tobey Maguire, die uitstekend een nerd kan spelen, maar een minder geslaagde Spidey neerzet) heeft zijn geheime identiteit onthuld aan het meisje van zijn dromen, Mary Jane (de nog steeds vrij irritante Kirsten Dunst). Het gaat hem nu eindelijk voor de wind, omdat hij de balans tussen zijn eigen leven en dat van zijn alter ego heeft weten te vinden en Spider-Man bovendien steeds populairder wordt, ondanks de aanhoudende pesterijen van krantenbaas Jameson (de nog immer schmierende J.K. Simmons die tot komische noot van de eerste orde is gereduceerd). Peter meent dat het tijd wordt Mary Jane ten huwelijk te vragen, maar is zo druk met het voor superheld spelen dat hij niet doorheeft dat zijn vriendin een ernstige dip in haar carrière doormaakt en Spidey's roem met lede ogen aanziet. Bovendien heeft hij het nog niet kunnen uitpraten met zijn beste vriend Harry Osborn (een overtuigend getergde James Franco) die hem verdenkt van de dood van diens vader, zich nu ook bewust van Peters geheime identiteit. Met het wapenarsenaal van zijn papa, superschurk Green Goblin, zint Harry op wraak.

Er speelt dus al genoeg om zowel Peter als Spider-Man twee uur bezig te houden, maar blijkbaar vond Raimi het niet voldoende het hier bij te laten. Daarom komt hij nu op de proppen met maar liefst twee nieuwe superschurken, beide met hun eigen persoonlijke relaties jegens Peter Parker. (Waarom elke booswicht zowel een band met Peter als met Spidey moet hebben is onduidelijk, aangezien dat in de comics nooit nodig was.) Ten eerste is er Sandman (een ruige maar eigenlijk goedhartige en wanhopige Thomas Haden Church), een ontsnapte crimineel die bij een wetenschappelijk experiment per ongeluk getransformeerd wordt in een uit zand bestaand en daardoor ongrijpbaar wezen. Het blijkt dat hij verantwoordelijk was voor de dood van Peters oom, waardoor Spider-Man, gedreven door wraakzucht, geobsedeerd wordt hem uit te schakelen. Ten tweede voert de film een buitenaardse klomp slijm op die een symbiotische relatie met Peter aangaat, wat Spider-Man extra kracht geeft, maar Peter vervreemdt van zijn naasten. In een poging zich van het creatuur te ontdoen bindt het zich aan een fotograaf (een compleet verkeerd gekozen Topher Grace) die vervalste compromitterende foto's van het webhoofd maakte maar door Peter ontmaskerd werd, wat het monster Venom oplevert, dat Spider-Man bruut wil vermoorden.

Zoveel plotlijnen in slechts 133 minuten, dat kon gewoon niet goed gaan... en ondanks Raimi's kundige regie in de voorgaande delen slaat hij hier de plank volledig mis, waardoor het een warboel vanjewelste wordt. Terwijl hij erin slaagt de geschiedenis van de nieuwe superschurken en hun verhoudingen tegenover ons aller favoriete muurkruiper begrijpbaar genoeg uit de doeken te doen, toont de film zijn zwakte vooral in het melodrama tussen Peter en Mary Jane, waarbij Harry en nieuwe meid Gwen (Bryce Dallas Howard) toegevoegd worden om een vierhoeksrelatie te vormen die nooit echt emotioneel meelevend wordt en meer irritatie dan intrigerende karakterontwikkeling oplevert. Bovendien haalt het relationeel gezwets dikwijls flink de vaart uit de film, aangezien de actiescènes, hoe gelikt en visueel prikkelend ook, nogal sporadisch over de film verdeeld zijn.

Nog storender is de humor, of beter gezegd, de poging tot humor. Waar Raimi zowel Spider-Man als Spider-Man 2 overgoot met een liefdevol, dun sausje humor, wordt Spider-Man 3 er bij vlagen in gedoopt, doordrenkt en uitgeperst, wat niet alleen overdadig uitgesponnen flauwe grappen oplevert, maar ook de ernst van de problemen tussen Peter en zijn vrienden bagatelliseert en sterk contrasteert met enkele tragische scènes die de film bevat. Het dieptepunt vormen de scènes waarin Peter, onder invloed van de buitenaardse symbiont tot stereotypische 'emo' verworden, zijn vrienden teistert en tussendoor op straat danst wijzend naar alle leuke meisjes die langslopen. En dat minutenlang. Het had misschien een paar seconden grappig kunnen zijn, nu is het slechts pijnlijk beschamend, maar kennelijk dacht Raimi daar anders over.

Gelukkig weet Raimi nog wel overtuigende actiescènes neer te kunnen zetten. Ze zijn minder voorhanden dan de lengte van de film doet vermoeden, en vooral in het midden van Spider-Man 3 dringt de vraag zich op waar ze toch blijven, maar wanneer ze eenmaal losbarsten doen ze dat ook goed en blijkt Raimi's talent ze dynamisch en enerverend te kunnen leveren. Als één van de duurste films ooit gemaakt is het niet verwonderlijk dat de (digitale) trukendoos hier wagenwijd open is gezet, wat prima spektakel oplevert dat tenminste tijdelijk de vele gebreken van Spider-Man 3 weet te compenseren. De lange eindstrijd, waarin Spidey en Harry op epische wijze de booswichten bevechten, vormt een heerlijke kers op een verder nogal bedorven taart.

Aan alle goede dingen komt een einde, is de eerste gedachte bij het zien van Spider-Man 3. Hoewel de film gemaakt is met grotendeels dezelfde spelers, zowel voor als achter de camera, wordt de kwaliteit van de uitstekende eerste twee delen niet gehaald. Dat is extra jammer als men bedenkt dat regisseur Sam Raimi tot zover een speelse stijl hanteerde die sterk deed denken aan de luchtige stijl die ook de comics kenmerkte, maar die hier steeds te ver wordt doorgevoerd en zodoende geen doel treft. Het resulteert in een overdaad aan romantisch melodrama dat flink de vaart uit de film haalt, flauwe grappen die totaal niet passen in de bij vlagen ernstige toon van het verhaal, en een rommelig geheel van plotlijnen omtrent het trio schurken dat wordt opgevoerd om de webslinger het leven zuur te maken. Er is domweg teveel aan de hand in Spider-Man 3, het zit elkaar maar in de weg waardoor weinig geslaagd uit de verf komt. Meer is in dit geval absoluut minder.