Red Dragon

Rating: ***/*****, or 6/10

Hannibal op herhaling

Een getraumatiseerde FBI-agent jaagt op een geslepen seriemoordenaar met de bijnaam 'de Tooth Fairy', die twee families uitgemoord heeft. Hiervoor heeft hij de hulp nodig van een andere psychopaat die een levenslange gevangenisstraf uitzit en zich aan kannibalisme schuldig heeft gemaakt, ondanks zijn briljante geest. Tussen agent en gevangene ontvouwt zich een mentaal kat-en-muisspel, met als inzet het stoppen van de moordenaar, voordat hij opnieuw slachtoffers maakt. Ziehier de premisse van Red Dragon, de meest recente verfilming van een boek van Thomas Harris.

Wat zegt U? Dit plot klinkt U bekend in de oren? Dat kan goed kloppen, want zestien jaar geleden is Harris' boek al eerder verfilmd, destijds onder de titel Manhunter. Mooifilmer Michael Mann maakte de eerdere versie en gaf het verhaal een stilistisch geslaagde vorm zonder de diepgang van het boek tekort te doen. Voor Red Dragon werd Brett Rattner aangenomen, de man die ons twee delen Rush Hour gaf, films die het meer van grappen en grollen moesten hebben dan van een gelaagd plot of emotionele diepgang. Rattner leek een verkeerde keus, maar gelukkig blijkt zijn versie niet de gevreesde totale mislukking, hoewel het niveau van Mann's werk niet gehaald wordt. Ratter laat merken voldoende in huis te hebben om tenminste een redelijke thriller in elkaar te zetten, waarbij het leeuwendeel van de prestatie echter door twee topacteurs geleverd wordt in hun rol van het duo psychopaten.

Troef is uiteraard Anthony Hopkins, wiens fantastisch gespeelde Hannibal Lecter de hele reden van de herverfilming van Harris' roman vormt. Manhunter was het eerste deel in een reeks films rond de charmante kannibaal, die toen gespeeld werd door Brian Cox. Diens Lecter had een betrekkelijk kleine rol, terwijl Hopkins' Lecter in Red Dragon aanzienlijk vaker in beeld is. Hopkins speelde de rol het eerst in The Silence of the Lambs van regisseur Jonathan Demme, een meesterlijke thriller die binnen korte tijd tot een schoolvoorbeeld in het genre gerekend werd en bovendien vijf Oscars in de wacht sleepte, waaronder één voor Hopkins zelf. Tien jaar later volgde Ridley Scott's Hannibal, waarin Hopkins opnieuw tekeer mocht gaan als de menseneter, in een macabere film voorzien van een barokke stijl en meer gore dan we tot dan toe van Lecter gewend waren. Desondanks haalde de film een flinke opbrengst binnen, waardoor een remake van Manhunter, nu met Hopkins in plaats van Cox, een logische keuze bleek. Als zodanig ontstaat er nu een Lecter-trilogie rond Hopkins' rol waarin het meest recente deel een prequel voor de beide anderen vormt: Manhunter wordt nu tot een buitenbeentje gereduceerd.

Om het verband tussen Red Dragon en de beide andere “echte” Lecter-films te benadrukken is Lecter's rol flink opgeschroefd, inclusief een introductie van het personage welke ontbrak in Manhunter, alsmede een opzet voor The Silence of The Lambs aan het eind van de film. Zodoende krijgt de kijker meer dan genoeg informatie over de plaats van Rattner's versie in de tijdlijn van de trilogie, ook al zal dit overbodig zijn voor het merendeel van het publiek.

Bij aanvang van de film is Lecter nog op vrije voeten en werkt hij samen met agent Will Graham (Edward Norton, Fight Club) om een moordenaar op te sporen, die hij zelf blijkt te zijn. Graham is aan hem gewaagd en weet Lecter te ontmaskeren, wat echter beide mannen haast het leven kost. Het resultaat: Lecter krijgt levenslang, terwijl Graham wegens het ontstane trauma de FBI verlaat. Zodra de Tooth Fairy echter toeslaat wordt hij te hulp geroepen, maar daarvoor moet hij opnieuw met Lecter samenwerken en diens hersenspinsels in zijn geest toelaten. Norton zet een adequate ex-agent neer, getroebleerd door het trauma rond zijn bijna fatale eerdere aanvaring met Lecter, geplaagd door schuldgevoel over het gevaar voor zijn eigen gezin in dit nieuwe conflict met een slachter van families, en geobsedeerd om de geest van de maniak te begrijpen voordat deze opnieuw toeslaat.

Echter, Norton's Graham steekt schril af bij Hopkins' Lecter, die opnieuw een weergaloze prestatie levert in zijn vertolking van het gekke genie: alweer is hij charmant, gestoord, en mateloos intrigerend in elke scène. Vanuit zijn cel lijkt hij de touwtjes stevig in handen te hebben en te spelen met zowel Graham als de Tooth Fairy, zonder duidelijk te maken aan wiens kant hij precies staat. Waar Norton een minder overtuigend spel aflevert dan Hopkins, geldt dat niet voor Ralph Fiennes (The English Patient), die zich uit mag leven als de waanzinnige Tooth Fairy. Fiennes zet hem uitstekend neer als een sobere, schuchtere man geplaagd door een jeugd vol pijn en misbruik, die wenst te transformeren tot een hogere macht en moord daarvoor niet schuwt. Hoewel Fiennes en Hopkins het scherm nooit delen zijn ze aan elkaar gewaagd, ieder in hun eigen variatie op het thema van de megalomane moordenaar. Bovendien is het goed te zien dat de film niet per se inzakt als Hopkins niet in beeld is.

Ondanks het sterke acteerwerk van zowel Hopkins als Fiennes komt Red Dragon niet helemaal uit de verf. De film voelt teveel als een herhalingsoefening, niet alleen omdat het om een al eerder verfilmd werk gaat maar ook omdat het plot wel erg grote overeenkomsten vertoont met The Silence of the Lambs, waarin ook een agent een seriemoordenaar moest vangen met Lecter's hulp. Bovendien ontbeert Red Dragon zowel de finesse van die film als de geslaagde, macabere stijl van Hannibal. Met zijn rechttoe rechtaan manier van werken toont Rattner zich geen meesterregisseur als Demme of Scott. Zoals het geval was met zijn vorige films voert hij zijn vak capabel genoeg uit en levert hij een onderhoudend product af, maar van diepgang en stijl heeft hij geen kaas gegeten.

Red Dragon is redelijk geslaagd als een bij vlagen spannende thriller, maar deze status is hoofdzakelijk te danken aan de topacteurs die zich in de rol van psychopaat verdienstelijk maken. In andere opzichten is het slechts een “Silence light”, alweer een film met Lecter die volgens het bekende stramien zijn kwade genie botviert op een gespannen agent in diens zoektocht naar de zoveelste enge psychopaat.